Nowoczesna broń przeciw jaskrze

Jaskra, druga najczęstsza przyczyna ślepoty, może rozwijać się nawet u ponad 900 tys. Polaków, głownie po 60. roku życia. Jej leczeniu poddaje się zaledwie 350 tysięcy. Aż 70% przypadków jaskry wykrywanych jest zbyt późno. Sprawne wykrywanie schorzenia i jego leczenie ułatwia zatrzymanie postępów choroby i zachowanie wzroku.

Warunkiem jest jednak wczesne rozpoznanie jaskry, która w początkowym stadium nie daje żadnych alarmujących objawów. Najlepszą bronią ograniczającą ludzkie dramaty i straty wywołane przez schorzenie są badania przesiewowe.

Interdyscyplinarna grupa badawcza zorganizowana przez słynnego polskiego okulistę, prof. Jerzego Szaflika, opracowała metodę prowadzenia badań przesiewowych jaskry metodą analizy barwnego zdjęcia dna oka z wykorzystaniem sieci neuronowych oraz elementów sztucznej inteligencji. W badaniach wykorzystano ponad 2 500 zdjęć osób zdrowych oraz chorych na jaskrę. Analizy prowadziły Poradnia Jaskrowa Klinicznego Szpitala Okulistycznego w Warszawie przy ul. Sierakowskiego 13 oraz Centrum Mikrochirurgii Oka „Laser” przy ul. Dolańskiego 2 w Warszawie. Do badań użyto algorytmu kwalifikacji korzystającej z sieci neuronowej i zaadaptowano do tego celu metodę głębokiego uczenia z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Uczenie sieci neuronowej odbywa się na podstawie zdjęć dna oka. Komputer określa przynależność do kategorii „zdrowej” lub „chorej”. Głęboko ucząca się sieć jest w stanie prawidłowo sklasyfikować ponad 80% zdjęć.

Nowa metoda spełnia wszystkie główne wymagania badań przesiewowych: wysoka wiarygodność badań, niski ich koszt i szeroka dostępność.

Metody opracowanej diagnostyki przesiewowej wykorzystującej nową technikę są stosowane również w badaniach retinopatii cukrzycowej. W obu badaniach: jaskry i retinopatii, w przypadku stwierdzenia zmian sugerujących ryzyko wystąpienia choroby, konieczne jest specjalistyczne badanie okulistyczne w celu potwierdzenia rozpoznania i podjęcia leczenia. Dzięki temu skuteczność tych metod można określić na 100%.

Pracujący od 2 lat zespół powołany przez prof. Jerzego Szaflika składa się z wybitnych okulistów, w tym prof. Jacka Szaflika, dr Anny Zalewskiej-Żmijewskiej oraz zespołu prof. Jacka Pniewskiego z Katedry Fizyki Optycznej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, jak też trzech ekspertów techniki komputerowej.

Prof. Jerzy Szaflik bardzo pozytywnie ocenia osiągnięte dotychczas rezultaty:

Zyskaliśmy nową broń przeciwko jaskrze, groźnemu i podstępnemu schorzeniu oczu. Badania przesiewowe według tej metody są łatwe, wygodne dla pacjentów i tanie. W najbliższym czasie będzie można stosować ją na dużą skalę. Cieszę się, że dzięki temu wielu Polaków uchroni swoje oczy przed destrukcyjnym schorzeniem. A oczy, jak każdy wie, są najważniejsze.

Więcej informacji: www.e-jaskra.pl.